Afscheidsinterview Arjette
Arjette gaat haar (pioniers) kracht en energie op een andere plek inzetten. Sinds mei is zij niet meer bij ons. 2 september is haar afscheid, maar natuurlijk gingen we ook eens rustig met haar in gesprek. Juliejet Bakker sprak en fotografeerde haar: wie is ze, welke rol heeft ze vervuld? Wat is haar visie op pionieren? Lees mee!
“Als ik een idee heb, voel ik daar echte passie voor. Dan moét dat gebeuren”
Zou je jezelf willen voorstellen?
Ik ben Arjette, ik heb Nederlands gestudeerd en ook 4 jaar theologie. Ik maak heel graag muziek. Vanaf mijn achtste speel ik al viool, piano en gitaar en heb ik zangles gehad. Ik ben nu mijn eigen eerste album aan het opnemen met eigen liedjes! Kleinkunst, nederlandstalig, echte luisterliedjes met persoonlijke thema’s. Sommige heb ik ook speciaal voor Zinnig Noord gemaakt. Ik ben nu bezig met de website en PR, je hoort er binnenkort meer van!
Hoe en wanneer zijn jullie als Zinnig Noord begonnen?
Ik ben zelf 5 jaar geleden begonnen, maar Zinnig Noord bestaat nu 7 jaar. De kerk hier zag: er moet iets komen voor zingeving in Noord, en wij kunnen dat niet, dus we gaan mensen aantrekken. Jonge mensen met ideeën. Stadsdeel Amsterdam-Noord is echt een leuk, mooi stadsdeel: het is heel groen en heeft een oude historie. Maar het is ook wel onbekend en onbemind. We zagen mooie kansen om iets nieuws te beginnen!
Kregen jullie veel ruimte om te ontwikkelen of werden jullie beperkt door de kerk?
We hebben heel veel ruimte van de kerk gekregen hier. Echt een schoolvoorbeeld van hoe het kan. Er is vaak conflict en spanning tussen de bestaande kerk en een pioniersplek (zoals Zinnig Noord), hier niet. Langzaam gaan nu de kerk en de pioniersplek elkaar zelfs ook beïnvloeden. Dat is inspirerend. Dat het allebei goed en mooi is, we zijn losjes verbonden, maar hebben een eigen perspectief, doelgroep en activiteiten.
Hoe zou je jouw rol bij Zinnig Noord omschrijven?
Ik heb, naast alle activiteiten, heel erg nagedacht over de vraag: hoe kunnen we ritme creëren en vaste concepten maken? Daarnaast heb ik veel gewerkt met groepen, veel cursussen gegeven. Ik heb bijvoorbeeld de stiltewandelingen gedaan. Een mooie combinatie van (de natuur in) Noord ontdekken en spiritualiteit. Net als de kloosterweekenden. En ik heb de IJgensinnige bende opgezet, een mooi programma voor ouders én kinderen, met veel muziek.
Hoe zorg je dat die vaste concepten en vrije denkruimte elkaar niet in de weg zitten?
Je moet denk ik concepten hebben waar ruimte ín is. Een voorbeeld is ZIN!. Dat is een echt concept: want je weet dat er een afwisselend programma is met muziek, een spreker, een interactief deel. Maar hoe dat precies gaat, wie er spreekt kun je per keer weer opnieuw bepalen.
Het is mooi om te zien dat de bijeenkomsten die we hebben wat weg hebben van een ritueel, door wat je met elkaar beleefd. Bij Zinnig Eten kom je eerst binnen, vaak een beetje onwennig. Je gaat bijvoorbeeld met vreemde mensen aan tafel zitten, gaat dan in gesprek, maakt wat door met elkaar.
Wat gaf jou persoonlijk de drive om te gaan pionieren?
Pionieren past bij mij. Ik vind het fijn om in een vrije rol te zitten. En als ik een idee heb, voel ik daar echte passie voor. Dan móet dat gebeuren. Maar het heeft ook te maken met een ontevredenheid over hoe de kerk er nu uit ziet. Er zitten wel hele belangrijke dingen in het idee kerk: community, doorgeven van wijsheid die in de bijbel zit opgeslagen, het meeleven met elkaar. Maar de vorm wordt als saai ervaren en moeilijk toegankelijk. Pioniers hebben vaak een soort heilige ontevredenheid van: het moet anders.
Is pionieren altijd leuk?
Pionieren is soms wel zwaar. Wij waren dan met twee, maar je staat aan het begin echt met niks. Dat moet dan iets worden en daar staat een bepaalde druk op. Het kan ploeteren zijn om mensen te vinden die het leuk vinden, willen meehelpen én die het ook gaan dragen.
Nu weten we dat Zinnig Noord iets is geworden. Het is nog spannend of het blijft, maar mede door de vaste concepten die we hebben geïntroduceerd, is het voor mensen wel duidelijk geworden wat Zinnig Noord is. Mensen zeggen nu ook ‘ik ken die en die van zinnig noord’. Dat het echt een ding is geworden, erg mooi. We kijken tevreden terug en vooruit! 
Wat heeft je het meest geraakt de afgelopen jaren?
Dat je mensen na zo’n stilte wandeling echt open ziet gaan! Je slaat de koetjes en kalfjes vaak over en gaat direct de diepte in met elkaar. Mensen komen daar soms echt uitgelaten uit: ‘wat heb ik nou beleefd?’ Maar ook met andere programma’s. Dat proces waar je met elkaar doorheen gaat en dat dat dan lukt. Dat is geweldig. Je kunt het wel stimuleren en inbedden in het programma, maar je kunt dat niet máken. Dat mensen zich zomaar openstellen, soms gewoon via facebook of ‘via via’.
Maar ook de contacten met mensen met wie we samenwerkten. Bijvoorbeeld met Mathilde van het Zen atelier ben ik nu bevriend. Dat heeft me natuurlijk ook geraakt.
Wat heeft het werken bij Zinnig Noord gedaan met jouw wereldbeeld? Er komen zoveel verschillende religieuze en filosofische perspectieven aan bod.
Ik kwam echt uit een christelijk nest, vrij recht in de leer. Dat is heel veilig en mooi, en dat heb ik ook niet als negatiefs ervaren. Op een paar punten na, zoals de positie van de vrouw, of homo’s. In die christelijke subcultuur kan soms een angst of afwijzing zitten van alles wat daarbuiten is. Door Zinnig Noord ben ik wel echt met boeddhisme en andere vormen van spiritualiteit in aanraking gekomen. Dat heeft mijn blik verruimd, dat is erg mooi. Ik maak geen onderscheid meer: iedereen is gewoon mens. Alle mensen zijn kinderen van God, en God heeft al een verbinding met elk mens.
Dat is een inclusief beeld.
Ik ben helemaal van de inclusie. Jezus stond ook voor inclusie. Jezus had kritiek op de religieuze leiders van die tijd en ging juist naar álle mensen toe. Maar hij zei ook: jullie zijn het licht. Hij praatte met mensen en die gingen dan weer hersteld hun eigen weg. Dat is een wereldwijd, kosmisch iets. Heel boeiend hoe religies elkaar kunnen versterken. Maar Jezus blijft mij wel inspireren. Hij had heel goed spiritueel inzicht en wijst je een weg die je echt verder helpt.
Wat is belangrijkst voor de toekomst van pioniersplekken? Wat is het meest nodig?
Ik ben nu aan de slag voor het landelijk team voor pioniersplekken: de leergemeenschap. Er zijn 150 van dit soort pioniersplekken in ons land. Welke lessen worden er geleerd in de projecten en hoe kunnen we ze het beste ondersteunen?
Er is soms baanstress bij pioniers. Dan durft de kerk het niet aan voor de lange termijn, en dat is best onzeker. Wat pioniersplekken dus nodig hebben is eigenlijk vooral steun. Ze hebben zelf genoeg ideeën. Maar er moet wel een zekere veiligheid zijn. Het van elkaar leren en uitwisselen is ook belangrijk. Maar ook: leren hoe je het financieel duurzaam kunt maken.
Superleuk: er wordt nu vaker gedacht over pionieren vanuit een bedrijf, bijvoorbeeld een kapperszaak. Dat is omdenken: je hebt eerst een verdienmodel en daar ga je dan zingeving behandelen. Of bijvoorbeeld in een kringloopwinkel een grote tafel neerzetten, waar dan automatisch alle levensverhalen loskomen. Geweldige initiatieven. Als ik nu opnieuw mocht beginnen zou ik misschien wel met een tweedehands winkel beginnen in Noord.
Wat ga je het meest missen bij zinnig noord?
De mensen natuurlijk. De gezellige mooie leuke activiteiten. Ik hou heel erg van cursussen geven, met mensen de diepte in gaan. Én mijn collega’s, met wie ik jarenlang heb samengewerkt en samen heb zitten zwoegen. Maar: aan alles komt een einde, en elk einde is een nieuw begin.
Hoe gaat je eerste album heten?
Waarschijnlijk: Vergeet nooit wie je bent!
