Skip to main content

Blog: We leefden nog lang OF gelukkig.

Wat als we in deze crisis kunnen kiezen: lang of gelukkig leven? In de strijd tegen Corona is het leven weer heilig (en de dood nog steeds taboe). Maar wat als de crisis nog jaren duurt, blijven we dan binnen?

De Corona crisis gaat nog minstens 3 jaar duren. Dat laten de cijfers zien na een zwaar gesimplificeerd rekensommetje dat een vriend en ik maakten over de telefoon.* En een vaccin hoeven we volgens experts niet te verwachten binnen 18 maanden. Dus misschien zitten we hier nog wel even.

En waar Rutte ineens níet meer kijkt naar de kosten van een mensenleven, begin ik, met mijn links kloppende hart, juist te rekenen. Wat gaat dit ons kosten, al die werklozen, gaan we dit trekken? En komt er een moment waar we een prijskaartje op een mensenleven gaan plakken? En wat wordt dan de formule?

Ik moet denken aan de oude Inuit die zich terugtrekt op een ijsschots om zijn familie, zijn gemeenschap niet te zeer te belasten. Heel rauw, maar hoort het niet ook bij de natuur dat de kudde af en toe uitgedund wordt, dat de ouderen en zwakken ruimte maken voor de … Wacht eens even… Speelt mijn ‘survival of the fittest-reflex’ nou alwéér op? Hoe zou ik er tegenaan kijken als ik een kwetsbare oudere was, of gewoon pech had met een slechte gezondheid? Hmmm.

Ik lees op het moment Homo Deus, van bestseller historicus Yuvan Noah Harari en hij laat zien hoe de mens de hele geschiedenis heeft gestreden tegen drie vijanden: hongersnood, oorlog en… de plaag. Volgens Harari hebben we deze strijd nu goeddeels gewonnen. Te vroeg gejuicht? Het is wel relativerend om de cijfers weer eens te horen. De pest kostte rond 1330 het leven aan meer dan een kwart van alle mensen Azië en Europa. De ziekten die de Europeanen vanaf 1520 meenamen doodden in een halve eeuw 90 procent van de inheemse bevolking in Mexico. Een eeuw geleden kostte de Spaanse griep ons wereldwijd tussen de 20 en 100 miljoen mensen.

Ok, misschien doen we het tegenwoordig toch wel iets beter. Harari denkt daarom dat de mens toe is aan een nieuw project: onsterfelijkheid. De dood zal niet langer onvermijdelijk zijn, maar slechts een technische kwestie, die door middel van genetische manipulatie, en nanotechnologie opgelost zal kunnen worden. Het tweede grote project van de mensheid wordt volgens Harari het menselijke geluk, want eindeloos leven zonder geluk is weinig aan.

In deze crisis doen we er alles aan om iedereen in leven te houden, koste wat het kost. Het leven is weer heilig en de dood is als vanouds een taboe. En de kwetsbare oudere, is die hierbij gebaat? Als deze crisis inderdaad nog drie jaar voortduurt, blijft die dan drie jaar binnen zitten, zonder kinderen en kleinkinderen, zonder alle leuke clubjes die het leven de moeite waard maken? Wat als de twee grote projecten op gespannen voet staan? Wat als je kunt kiezen: lang of gelukkig?

Volgens Pay-pal oprichter Peter Thiel, die onsterfelijk wil worden, kun je op drie manieren omgaan met de dood: je kunt het accepteren, ontkennen, of bevechten. En jij? Waar ga jij voor?